Ale wróćmy do początku. O tym, jak rozpoczęła się działalność Towarzystwa Lekarskiego Wileńskiego pisało wielu autorów, a z nich najsłynniejszy monografista Uniwersytetu Wileńskiego dr Józef Bieliński[1], ale ja dzisiaj zacytuję fragmenty współczesnego artykułu Hanny Bojczuk[2].
"Po otwarciu w 1803 r. Uniwersytetu, zaproszono do obsady katedr Wydziału Lekarskiego znanych w świecie naukowym profesorów, którzy następnie wykształcili zastępy zdolnych lekarzy i godnych siebie następców. Między innymi byli to tacy uczeni jak: chemik Jędrzej Śniadecki (1766-1838), rodem ze Żnina, od 1796 roku kierownik Katedry Chemii i Farmacji Szkoły Głównej Litewskiej, później Uniwersytetu Wileńskiego; doktor filozofii i medycyny August Becu (1771-1824), rodem z Grodna, który w Szkole Głównej Litewskiej w 1791 r. został mianowany zastępcą profesora materii lekarskiej, patologii i terapii, a w 1802 roku objął katedrę patologii, higieny i policji lekarskiej; doktor medycyny, internista Jan Frank (1745-1821), Austriak, który po przybyciu do Wilna objął katedrę patologii i terapii szczegółowej. Katedrę tę po kilku miesiącach (10) przekazał swemu synowi Józefowi Frankowi. Doktor medycyny Józef Frank (1771-1842), po objęciu utworzonej przez ojca katedry zainspirował wileńskie środowisko lekarskie i aptekarskie do utworzenia w Wilnie w celach samokształceniowych naukowego towarzystwa lekarskiego. Propozycja Franka spotkała się z przychylnym przyjęciem i w dniu 23 października 1805 roku, w prywatnym mieszkaniu Franka zebrało się 15 osób na pierwsze posiedzenie organizacyjne Towarzystwa. W grupie założycieli oprócz lekarzy: Augusta Becu, Józefa Franka, Jędrzeja Śniadeckiego, Jana Brauna, Eliasza Enholma, Herza Heimana, Jakuba Liboszyca, Jana Lobenweina, Andrzeja Matusewicza, Jana Szlegela, Ferdynanda Spitznagla i Jana Szymkiewicza było trzech aptekarzy: Jan Wolfgang, Karol Wagner i Jerzy Gutt. Na posiedzeniu tym Frank przedstawił projekt utworzenia w Wilnie naukowego towarzystwa lekarskiego w celu zachęcenia lekarzy i aptekarzy do pracy naukowej, podnoszenia własnych kwalifikacji zawodowych, prowadzenia działalności na rzecz poprawy zdrowia ludności całej Litwy. Założyciele Towarzystwa opracowali Ustawy, w których m.in. szczegółowo określono zadania Towarzystwa. W pierwszym paragrafie Ustaw napisano: <<Towarzystwo zatrudniać się ma przedmiotami tyczącymi się jedynie medycyny, chirurgii i nauki aptecznej; Celem jego będzie przykładać się wspólnie ku doskonaleniu tych umiejętności.>> Paragraf trzeci Ustaw brzmiał: <<Pisma które przez Towarzystwo czytane być mają, mogą być napisane w językach łacińskim, polskim, francuskim lub niemieckim.>> Projekt ustaw podpisali m.in. August Becu, Józef Frank, Jerzy Gutt, Jan Lobenwein, Jędrzej Śniadecki, Jakub Szymkiewicz i Jan Wolfgang. Car Aleksander I podpisem z dnia 26 maja 1806 roku Ustawę zatwierdził.
Pierwsze oficjalne posiedzenie Towarzystwa odbyło się w dniu 11 października 1806 roku również w mieszkaniu Franka. Na posiedzeniu tym ustalono, że dzień 12 grudnia (data urodzin cara) będzie rocznicą narodzin Towarzystwa. A dzień 12. każdego miesiąca będzie dniem posiedzeń naukowych. Posiedzenia nadzwyczajne, sprawozdawczo-wyborcze miały odbywać się 25 października każdego roku. Na posiedzeniu w dniu 11 października 1806 roku uzupełniono skład Zarządu Towarzystwa przez wybór skarbnika. Został nim aptekarz Jerzy Gutt. Na kolejnym, drugim posiedzeniu Towarzystwa, w listopadzie 1806 r. postanowiono wydrukować w języku polskim i francuskim 500 egzemplarzy Ustaw i rozesłać je do urzędów, uczelni towarzystw naukowych oraz uczonych w kraju i za granicą. Zatwierdzono też pieczęć Towarzystwa i napis na pieczęci <<Sigillum Societatis Medicae Vilnensis>>. Wysłano też prośbę do dyrektora poczty o zwolnienie korespondencji Towarzystwa od opłat. Na następnych posiedzeniach uchwalono prenumeratę zagranicznych czasopism lekarskich."
"W 1819 roku w łonie Towarzystwa aptekarze: Jerzy Gutt, Karol Wagner i Jan Wolfgang utworzyli Wydział Farmaceutyczny, pierwsze polskie zrzeszenie farmaceutów, które w 1820 roku zaczęło wydawać <<Pamiętnik Farmaceutyczny Wileński>> (1820, 1821). Po upływie dwóch lat, w 1822 roku oba (tj. lekarskie i farmaceutyczne - przyp. TG) te czasopisma z przyczyn organizacyjnych połączono. Towarzystwo wydało trzy roczniki nowego czasopisma pt. <<Dziennik Medycyny, Chirurgii i Farmacji>> (1820, 1823, 1830)."
Dodać muszę, że członkiem TLW w 1824 roku został syn Jerzego, Ferdynand Gutt, lekarz wykształcony na Wydziale lekarskim Uniwersytetu Wileńskiego. Jerzy Gutt zmarł w 1835 roku.
A poniżej historia początków Towarzystwa słowami Bielińskiego [1].
1. J. Bieliński, Stan nauk lekarskich za czasów Akademii Medyko-Chirurgicznej Wileńskiej, Wyd. i nakład Tow. Lekarskiego Warszawskiego, Warszawa, 1888.
2. H. Bojczuk, Towarzystwo Medyczne Wileńskie - pierwsze półwiecze (1805-1850): zarys dziejów, Medycyna Nowożytna 7/2 (2000), 75-85.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz